Solar lentigo (Güneş lekesi)

Güneş lekelerini "yaşlılık lekeleri" diye adlandırmak doğru değildir, eğer çoçukluktan beri güneşten iyi korunursanız, hangi yaşa gelirseniz gelin hiç güneş lekeniz olmayabilir. Ya da tam aksi, yoğun güneş maruziyeti, erken yaşlardan itibaren onlarla tanışmanıza yol açabilir.

Solar lentigo (güneş lekesi) nedir?

Derinin melanosit adı verilen hücrelerinden köken alan iyi huylu, ortalama 0.3-3 cm çaplı, açık/koyu kahverenkli deriyle aynı seviyede olan lekelerdir. Yuvarlak, oval ya da düzensiz şekil ve kenarlı olabilir. 

Neden oluşur?

Çocukluk çağlarından beri maruz kalınan yoğun güneş ışığı (ultraviyole radyasyon) maruziyeti sonucunda genellikle 35-40’lı yaşlardan sonra görülmeye başlar. Yaş ilerledikçe sayıları giderek arttığı için halk arasında “Yaşlılık lekeleri” olarak da bilinir. Oysaki, güneşten çok iyi korunmuş insanlarda hiçbir yaşta görülmeyebileceği gibi, korunmamış olanlarda genç yaşlardan itibaren çıkmaya başlayabilir. Açık ten ve göz rengine sahip olanlarda daha erken yaşta ve daha sık ortaya çıkar. 

Vücudumuzun hangi bölgelerinde görülür?

Derinin güneşe en fazla maruz kalan bölgeleri olan yüz ve el üstlerinde en sık görülür. Kollar ve bacaklarda da ortaya çıkabilir. Özellikle şiddetli (su dolu kabarcıklı, ağrılı) güneş yanığı geçirenlerin omuz ve gövde üst kısımlarında da sık görülür.

Tehlikeli lekeler midir? 

Her ne kadar kendileri iyi huylu yani zararsız lekeler olsalar da, bulundukları deri bölgesinin güneşten ciddi hasar gördüğüne işaret ettikleri için o alanlarda deri kanseri gelişime riski artmıştır.

Nasıl tanı konur?

Çoğu kez klinik muayene tanı için yeterlidir ama dermoskopik inceleme ile tanı desteklenmelidir. Özellikle yüzde yerleşmiş tek/az sayıda, büyük çaplı, farklı renk tonları içeren ve/veya bir alanında sonradan kabarıklık gelişenler Melanomdan (ben kanseri) ayırt edilemiyebilir ki, bu durumda mutlaka biyopsi alınması gerekir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi sıklıkla kozmetik amaçla yapılır. Her hastada mutlaka işe yarayan bir tedavi yöntemi yoktur. En sık kullanılan yöntemler kryoterapi (sıvı nitrojen içeren sprey ile dondurma) ve lazerdir. Leke açıcı kremler genellikle fayda göstermemektedir.

Çıkmalarına engel olunabilinir mi?

Çocukluk yaşlarından itibaren mecbur kalmadıkca kızgın güneş altına çıkmamak, gerekli olduğunda ise güneş koruyucu kremler sürmek, şapka takmak ve deriyi giysilerle mümkün olduğunca örterek güneşten kaçınmak en iyi korunma yöntemidir.