Akne/Sivilce

"Ergenlik bitince, sivilceler nasıl olsa kendiliğinden geçer" kanısı maalesef ki doğru değildir.

AKNE/SİVİLCE nedir?

Halk arasında ‘sivilce’ olarak adlandırılan ve derideki yağ bezlerinin aktivitesinden kaynaklanan akne, özellikle ergenlik çağının en sık rastlanan cilt hastalığıdır.

Nerelerde görülür?

En sık yüz olmak üzere, omuzlar, gövde ön yüz ve sırtta görülür. Yayılım yeri ve şiddeti hastadan hastaya göre değişkenlik gösterir.

Sadece ergenlik dönemine ait bir hastalık mıdır?

Akne ergenlik döneminden sonra da görülebilir ve bu duruma “Erişkin aknesi” adı verilir. Erişkin aknesi olanlarda hastalık ergenlik döneminde başlamış ve hiçbir zaman tam iyileşmemiş olabileceği gibi, ergenlik döneminde hiç akne problemi yaşamamış yetişkinlerde ilk kez ortaya çıkmış da olabilir. 

Akne gelişiminde risk faktörleri nelerdir?

Anne ve/veya babasında ergenlik döneminde şiddetli aknesi olanlarda şiddetli akne gelişimine genetik bir yatkınlık vardır. Öte yandan, ailesinde akne öyküsü olmayanlarda da farklı şiddetlerde akne görülebilir. Kadın hastalarda adet düzensizliği (özellikle uzun aralıklarla adet görme şeklinde), kıllanma artışı (yüz, göğüsler, göbek üstü/altı, kuyruk sokumu, üst kol/bacaklarda) gibi ek bulgular da gösterebilen "Polikistik over" adı verilen yumurtalık hastalığı ya da "konjenital (doğumsal) adrenal hiperplazi" gibi daha nadir görülen ve ergenlik dönemi sonrası bulgu vermeye başlayan böbreküstü bezi hastalıkları gibi hormonal bozukluklara yol açan bazı hastalıklar da akne gelişimine neden olabilir.

Akne gelişimini tetikleyen faktörler nelerdir? 

Özellikle son yıllarda erken yaşlarda kullanım sıklığı giderek artan fondöten, pudra, BB ve CC krem gibi kapatıcılar, çok yoğun, yağ bazlı ve cilt tipine uygun olmayan nemlendirici veya güneş koruyucu kremler eğilimli ciltlerde akne gelişimine yol açabilir ya da mevcut hastalığın şiddetlenmesine neden olur. Kadın hastalarda adet kanaması öncesinde rastlayan günlerde (premenstrüel dönem)  hormonal değişikliklere bağlı olarak akne şiddetinde artma olabilir. Stresli dönemlerde de (yoğun sınav hazırlığı gibi) akne şiddeti artar. Güneş ışığı hastaların %80'inde geçici bir iyilik hali sağlarken, %20'sinde hastalığı alevlendirir. 

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi aknenin şiddeti, yaygınlığı ve iz bırakıp bırakmaması göz önüne alınarak belirlenir. Hafif-orta şiddetli akne hastalarında krem tedavisi yeterliyken, orta-şiddetli aknesi olanlarda ya da şiddeti ne olursa olsun iz bırakan aknede ağızdan ilaç tedavisi de kullanılmalıdır. Ana ilaç tedavisine yardımcı olarak cilt tipine uygun temizleyiciler, gözenek tıkayıp akneyi arttırmayacak nemlendirici kremler ve güneşli mevsimlerde akneli ciltlere uygun güneş koruyucular kullanılmalıdır. Öte yandan, mümkün olduğu kadar gözenek tıkayıcı fondöten, pudra gibi makyaj ürünlerinin kullanımından kaçınılmalıdır. Aksi halde tedaviye cevap alınamayabilir. Altta yatan hormonal bir hastalığı (polikistik over gibi) olanlarda da akne tedavisiyle eş zamanlı olarak bu hastalığın tedavisi de yapılmalıdır. 

Tedavi süresi ne kadardır?

Tedavi ortalama olarak 4-6 ay kadar sürer. Gövdeye yerleşen akne, yüz aknesine göre tedaviye daha geç cevap verdiği için süre 1-2 ay daha uzayabilir.

Akne tekrar edebilir mi?

Altta yatan hormonal bir bozukluk yoksa, aknenin şiddetine göre düzenlenmiş uygun bir tedavi, yeterli süre boyunca ve düzgün şekilde kullanılırsa tedaviye mutlaka cevap alınır ve tekrar etme riski düşüktür.  

Aknesi olan herkeste iz kalır mı?

Hayır, kimi zaman çok şiddetli aknesi olan hastalarda hiç iz kalmazken, hafif şiddette aknesi olan bazı hastalarda minik çukurcuklar şeklinde ya da gövde aknesi olanlarda kabarıklıklar şekilinde iz kalabilir. Bu durum büyük oranda kişinin cilt yapısıyla ilgilidir. İz gelişimine eğilimli ciltlerde akneleri sıkmak, oynamak iz bırakma riskini artırır.  

Akne izi tedavisi nasıl yapılır?

İz tedavisine başlamak için en uygun zaman aktif hastalık tedavi edilip akne çıkışı tamamen sonlandıktan sonraki dönemdir. Kullanılan çeşitli yöntemler arasında PRP'li  dermapen tedavisi etkisi ve güvenilirliği ile ön plana çıkmaktadır. İzlerin şiddetine göre 1er ay arayla, ortalama olarak 2-6 seans yapılması yeterli olmaktadır.